از بعدِ خواندنِ این پست که توصیه میکنم خواندنش را. دارم فکر میکنم که خب بله، درست، صحیح، "ید الله مع الجماعه" ولی آیا به همین راحتی که ما بهش نگاه میکنیم؟ ما این طوری نگاه میکنیم که دعای دسته جمعی زودتر مریض را شفا میدهد، یا بلندتر نگاه کنیم این طوری که عبادتِ دسته جمعی قبول تر است، افق دیدمان را ببریم بالاتر به این نتیجه میرسیم که ترکِ عاداتِ بدِ اخلاقی یا ایجادِ صفاتِ خوبِ اخلاقی با جمع بهتر رخ میدهد و باز هم بالاتر اینکه مثلا در جمع زودتر میشود نماز شب خوان شد و هزار و یک تا از این توضیحات و توصیفاتی که اینور و آنور درباره ی جمع و فوایدش میخوانیم.

اما سوالِ من که بعد از خواندِ پستِ مذکور به وجود آمده این است که آیا این نسخه ی "جمعی" برای همه و در همه ی زمان ها و با هر جمعی و به هر شکلی صادق است؟ جمع از کنارِ هم بودنِ عده ای با داشتن مشترکاتی حاصل میشود، پس چرا خدا همه جای قرآن مدام گفته  اکثرشان نمیفهمند، نمیدانند، شکرگزاری نمیکنند، شرک میورزند و ... یعنی در نفهمیدن و ندانستن و عمل نکردن و کفر ورزیدن و شرک، مشترک بودن هم باعث به وجود آمدنِ جمعی میشود که بنابر قرآن اکثرِ جمع ها را فرا میگیرد.

شاید تاکیدِ همراهی با جمع این است که وسطِ آن هایی که نمیفهمند و نمیدانند و فکر نمیکنند و شکر نمیکنند و کفر میورزند و شریک قرار میدهند و ... درست وسطِ همه ی اینها تو بتوانی و اتفاقا باید بتوانی پیامبرِ خودت باشی، نه اینکه خودت را ول کنی و هی بگردی دنبالِ این جمع و آن جمع و این کلاس و آن مدرسه که به خدای خودت برسی.

شاید اصلا همین تاکید خیلی خیلی خیلی زیادِ دین ما رویِ نمازِ جماعت و عبادتِ دسته جمعی همین باشد که در همین جمع هاست که باید خودت را نشان بدهی نه اینکه بنشینی ببینی این جمع ها چی به تو میدهند.

+ البته روایتی هم هست که این جمله ی ید الله ... را حضرتِ علی ^{علیه السلام} در جنگ نهروان خطاب به خوارج فرمود و اصلا میگویند اصلِ جمله این است "فأن یداللَّه علی الجماعه و ایاکم و الفرقه" نه آن چه ما میخوانیم. حالا میتوانید در اینترنت سرچی داشته باشید و همچنین نظرِ اساتیدِ دور و برتان را در مورد جمع و جماعت بخوانید و بدانید.